AI Literacy: wat betekent de AI ACT voor jou en je bedrijf?

Sinds 1 augustus 2024 is de AI Act van de Europese Unie (EU) officieel in werking. Deze wet zorgt voor veilige, transparante en eerlijke AI-toepassingen in Europa. Wat betekent dit voor jou en je organisatie? En hoe speel je hier optimaal op in? In dit artikel leggen we het uit en tonen we waarom AI-geletterdheid onmisbaar is.

Wat houdt de AI Act precies in?

De AI Act is de eerste wetgeving ter wereld die AI reguleert op basis van risico. Dat klinkt misschien zwaar, maar de bedoeling is juist om innovatie te stimuleren én tegelijkertijd de veiligheid en rechten van mensen te waarborgen. De wet maakt onderscheid tussen vier risiconiveaus:

• Onaanvaardbaar risico: AI-toepassingen die gevaarlijk zijn voor mensenrechten, zoals sociale scoresystemen, worden verboden (per 2 februari 2025).
• Hoog risico: AI in bijvoorbeeld gezondheidszorg of rechtshandhaving moet aan strenge eisen voldoen (per 2026).
• Beperkt risico: denk aan chatbots, die moeten duidelijk aangeven dat ze AI zijn.
• Minimaal risico: veelvoorkomende AI-toepassingen, zoals aanbevelingssystemen, kennen geen extra verplichtingen.

Deze regels bieden duidelijkheid en zorgen ervoor dat AI op een verantwoorde manier wordt ingezet.
 

Waarom AI Literacy essentieel is

AI beïnvloedt besluitvorming en bedrijfsprocessen. Zonder begrip hiervan loop je risico op juridische en ethische complicaties. AI-geletterdheid helpt bij:

• verantwoorde inzet van AI;
• identificeren van risico’s en kansen;
• transparantie en ethiek binnen de organisatie;
• voorbereiding op toekomstige AI-wetgeving.

Wat betekent dit voor jou?

Werk je met AI of ontwikkel je AI-systemen? Dan is het belangrijk om te weten wat er van je wordt verwacht. Dat verschilt per situatie:

• Ben je ontwikkelaar? Dan moet je laten zien dat jouw AI-systemen eerlijk, veilig en transparant zijn. Goede documentatie en een scherp oog voor risico’s zijn hierbij essentieel.
• Gebruik je AI? Dan is het jouw taak om AI op de juiste manier in te zetten en hierover transparant te zijn richting medewerkers en klanten.

Je hoeft dit niet in één keer perfect te doen. Het is wél belangrijk om nu al te kijken hoe jouw organisatie AI gebruikt om tijdig de juiste stappen te kunnen zetten.
 

Wat moet je vóór 2 februari doen?

Vanaf 2 februari 2025 gelden de eerste verboden. Dit betekent dat je:

• een risicoanalyse uitvoert;
• transparantie en documentatie op orde hebt;
• medewerkers opleidt in verantwoord AI-gebruik;
• AI-processen monitort en bijstuurt.

Het klinkt als een flinke uitdaging, maar als je op tijd begint, kun je dit soepel aanpakken. Vanaf 2026 geldt naleving van de hoog risico AI-systemen, dus is het verstandig om nu al met de voorbereidingen te starten.
 

Belangrijke AI Act-mijlpalen

Naast de verplichtingen die op 2 februari 2025 ingaan, zijn er nog meer belangrijke mijlpalen omtrent de AI Act die eraan komen:

• 2 mei 2025: de Europese Commissie moet praktijkcodes klaar hebben voor verdere richtlijnen.
• 2 augustus 2025: er treden regels in werking voor General Purpose AI, zoals ChatGPT.
• 2026: een volledige regulering van hoog risico AI.

Deze regels zorgen ervoor dat AI veilig en ethisch blijft.
 

Waarom nu actie ondernemen?

Veel organisaties wachten te lang met het implementeren van nieuwe wetgeving. Dat is zonde, want door nú in actie te komen, voorkom je niet alleen problemen, maar creëer je ook een voorsprong.

• Breng AI-toepassingen in kaart: welke AI gebruik je en wat valt er onder de nieuwe regels?
• Vergroot je kennis: zorg dat medewerkers de AI-wetgeving begrijpen.
• Ontwikkel plannen: stel heldere richtlijnen op en bereid je organisatie voor.

Door tijdig actie te ondernemen, laat je zien dat je verantwoord en vooruitstrevend omgaat met technologie. Dit versterkt niet alleen je marktpositie, maar ook het vertrouwen van je medewerkers en klanten.
 

Hoe weet je of jouw AI onder de AI Act valt?

Niet elk AI-systeem valt onder strenge regelgeving. Toch is het belangrijk om te controleren of jouw AI-toepassingen gevoelige data verwerken of kritieke processen ondersteunen:

• Voer een interne AI-scan uit om je AI-gebruik in kaart te brengen.
• Vraag advies aan juridische of technische experts.
• Controleer of je leveranciers AI Act-compliant zijn.

Met deze stappen krijg je snel inzicht en kun je gericht aan de slag.

Klaar voor de toekomst?

De AI Act biedt niet alleen regels, maar ook kansen. Door nu te investeren in kennis en een toekomstbestendige aanpak, zet je jezelf en je organisatie op voorsprong. Laat zien dat je AI veilig en verantwoord inzet.
 
Wil je je voorbereiden op de AI Act? Volg dan de training AI Literacy – AI Act Compliance E-learning.