Corona vs IT - Ronde 1: welke impact heeft Corona op de IT-arbeidsmarkt?

De IT-sector heeft relatief weinig te duchten gehad van COVID-19. Tenminste, dat is wat veel mensen denken. Maar heeft deze branche daadwerkelijk de eerste economische klappen goed opgevangen? Daar gaan we in dit blog dieper op in: wat zijn de directe gevolgen van de coronacrisis voor de IT-arbeidsmarkt?

Nu de eerste ronde voorbij is, wordt duidelijk welke economische schade COVID-19 heeft aangericht. Ook de IT-sector heeft de nodige tegenslagen geïncasseerd. In drie blogs kijken we naar de economische impact van de coronacrisis op de IT-sector. In dit eerste blog richten we het vizier op de arbeidsmarkt. Wat zijn de gevolgen op de korte termijn? Vervolgens bekijken we in het tweede blog hoe IT jouw organisatie kan helpen om de coronacrisis te verslaan. Welke kennis en tools heb je nodig om uit het economische dal te klimmen? In blog drie nemen we de arbeidsmarktgevolgen op de lange termijn onder de loep. Hierbij kijken we ook vooruit: hoe kan je met de juiste IT-mensen en -middelen jouw bedrijf op de lange termijn weerbaar maken tegen Corona en de economische crisis de definitieve knock-out toebrengen?

Thuiswerkapplicaties zijn de winnaar

Door de crisis is een goede thuiswerkplek uitgegroeid van een nice to have naar een must have. Sommige techbedrijven hebben daardoor meer omzet gedraaid. Zoom, is daar een mooi voorbeeld van. De aandelenprijs van deze aanbieder van videocommunicatieapps is verdubbeld van december 2019 tot 11 mei 2020. Ook Microsoft heeft goede zaken gedaan met de applicatie Teams. In maart meldde de softwaregigant dat het aantal gebruikers van Microsoft Teams de 44 miljoen was gepasseerd – een stijging van 40 procent vergeleken met de week daarvoor. Ruud Scholte, Key Account Director bij Computrain, herkent deze trend: “ook wij hebben bijna alle fysieke trainingen digitaal aangeboden, waarbij we veelvuldig gebruik hebben gemaakt van videocommunicatie. Dit is wat onze klanten nu nodig hebben. De crisis maakt ook dat er nu meer tijd is om te leren, zeker in het geval van bankzitters.”

Maar er zijn meer verliezers

Helaas zijn de aanbieders van communicatiesoftware de uitzonderingen. De meeste IT-bedrijven ondervonden dezelfde problemen als bedrijven uit andere sectoren. Ook zij moesten opeens hun fysieke klantbezoeken stilleggen, hadden klanten die door de crisis geen IT-diensten en -producten meer afnamen en hadden medewerkers die kinderen thuis les moesten geven. Kortom, ook de IT-branche kampte met productiviteitsverlies. Met alle gevolgen van dien: budgetten werden bevroren, sollicitatieprocedures on-hold gezet, tijdelijke contracten opgezegd en investeringen uitgesteld. Dat blijkt ook uit onderzoek dat NLdigital in mei 2020 uitvoerde onder haar leden. Daarin geeft de helft van de IT-bedrijven aan dat COVID-19 een negatieve impact heeft gehad op hun omzet. Bovendien verwachten de meesten dat de grootste omzetdaling pas in het derde kwartaal komt.

Impact op de werkgelegenheid

“De gevolgen voor de werkgelegenheid in de IT-sector zijn vergelijkbaar maar kleiner en meer tijdelijk van aard dan in andere sectoren. Het bestaansrecht van een organisatie wordt mede bepaald door het omarmen van technologische ontwikkelingen. Hier kan niet op worden bespaard”, zegt Scholte. 23 procent van de deelnemers aan het NLdigital-onderzoek verwacht dat de coronacrisis een negatieve impact heeft op het aantal mensen dat ze in dienst hebben. Daar staat tegenover dat het overgrote deel denkt dat COVID-19 nagenoeg geen invloed heeft op de werkgelegenheid (68 procent). Slechts 10 procent verwacht meer mensen nodig te hebben. Onderzoek van het UWV laat een meer positieve trend zien. Deze instelling ziet ‘geen tot een kleine krimp’. Een mogelijke verklaring is dat IT-bedrijven vaak veel zzp’ers en gedetacheerde medewerkers in dienst hebben. Deze flexibele schil heeft de eerste klappen opgevangen. Dat blijkt ook uit de cijfers. Volgens NLdigital heeft 25 procent van de IT-bedrijven de tijdelijke contracten stopgezet en 12 procent is dit van plan.

Trend in vacatures

Het aantal openstaande vacatures is een goede graadmeter voor de IT-werkgelegenheid. Hier zien we in eerste instantie een daling. Voor de lockdown waren er gemiddeld 10.990 openstaande IT-vacatures per week. Kort daarna daalde dit aantal met 15 procent naar 9.330 per week. Maar deze ontwikkeling zette zich niet door, blijkt uit cijfers van het UWV en werk.nl. Want sinds april 2020 groeit het aantal vacatures weer. De voornaamste reden voor deze kentering? Volgens het UWV is dat de toenemende vraag naar online diensten, bijvoorbeeld een digitale werkplek, videobellen of cloudplatformen om samen te werken.

Wat zijn populaire IT-functies?

Sinds de coronacrisis is er opvallend veel vraag naar Applicatieprogrammeurs. Het aantal openstaande vacatures voor deze functie is vanaf begin april 2020 met 16 procent toegenomen. Ook dataspecialisten zijn razend populair. De vraag naar Data Managers en Data Engineers steeg in maart 2020 met respectievelijk 58 en 53 procent ten opzichte van maart 2019. “Het deels online aanbieden van diensten en producten is essentieel voor organisaties om te kunnen voortbestaan. Het coronatijdperk heeft dit nog duidelijker gemaakt. De inzet van Artificial Intelligence is de volgende onontkoombare horde”, legt Scholte uit. Andere functies waarvan het aantal vacatures steeg zijn IT Product Owners (17 procent) en IT Projectleiders (12 procent). Deze stijging is te verklaren. Bedrijven die hun diensten en producten online kunnen aanbieden, hebben een voordeel – zeker in tijden van Corona.

Naar welke functies is minder vraag?

Het aantal vacatures voor beheerders nam hard af. Zo was er in maart 2020 minder vraag naar Applicatiebeheerders (30 procent) en Systeembeheerders (28 procent) dan dezelfde periode het jaar ervoor. Dat komt doordat de meeste organisaties het beheer laten uitvoeren door een vaste kern. Groeit de IT-omgeving, dan groeit deze groep mee. Momenteel is er veel onzekerheid waardoor bedrijven hun IT-omgeving eerder afslanken dan uitbreiden. Vandaar dat de behoefte aan IT-beheerders afneemt.

De coronacrisis heeft de IT-arbeidsmarkt enkele rake klappen uitgedeeld. Maar de wedstrijd is nog lang niet gelopen. Scholte: “De noodzaak om de beschikbare IT-technologie te gebruiken voor het innoveren van organisaties is onverminderd hoog. De benodigde specialisten kunnen niet worden aangesleept, denk aan specialisten op het gebied van data, cloud en Artificial Intelligence. Deze vakgebieden zorgen voor een versnelling van de benodigde innovaties.” En juist door te innoveren, kun je met IT de tegenaanval inzetten. Hoe je dat slim aanpakt, lees je in het volgende blog ‘Corona vs IT. Ronde 2: sla terug met de juiste IT tools’.